Pracownia Psychologiczna
Zakres działania i realizowane zadania przez Pracownię Psychologiczną
Główne zadania pracowni psychologicznej
- propagowanie wiedzy i rozwijanie umiejętności z zakresu promocji i ochrony zdrowia psychicznego poprzez prowadzenie psychoedukacji;
- organizowanie i udzielanie pomocy psychologicznej w formie doraźnej interwencji kryzysowej;
- prowadzenie konsultacji i poradnictwa psychologicznego;
- oddziaływania profilaktyczno-wychowawcze;
- wykonywanie badań psychologicznych dla osób ubiegających się o przyjęcie do służby kandydackiej, strażaków w służbie stałej, pracowników APoż, kierowców i kandydatów na kierowców w PSP, oraz osób spoza PSP;
- prowadzenie szkoleń doskonalących z psychoedukacji dla strażaków w służbie stałej i służbie przygotowawczej, pełniących służbę w JRG APoż;
- współpraca z kadrą kierowniczą komórek organizacyjnych APoż w zakresie psychologicznych uwarunkowań służby i nauki w APoż;
- przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji w Akademii Pożarniczej.
Pomoc psychologiczna
Każdy z nas, kiedy dotykają go trudności stara się dać sobie z nimi radę własnymi siłami. W większości sytuacji skutecznie rozwiązuje swoje problemy sam albo z pomocą bliskich osób. Kiedy jednak dotychczasowe sposoby nie pomagają i pojawia się wrażenie, że jest się w pułapce, z której nie ma wyjścia i ani dobre rady znajomych, czy większe starania nie przynoszą rozwiązania, warto skorzystać z pomocy psychologicznej.
Formy pomocy
- konsultacja psychologiczna - jednorazowe spotkanie z psychologiem mające na celu wstępne określenie charakteru problemu i wskazanie sposobów pomocy;
- psychoterapia indywidualna - dłuższa pomoc polegająca na regularnych spotkaniach z psychologiem. Psychoterapia jest doświadczeniem prowadzącym do lepszego rozumienia siebie i swojego życia. To metoda wprowadzania zmian w swoim życiu, a w szczególności w sobie samym. Terapia odbywa się zazwyczaj z częstotliwością jednego lub dwóch spotkań w tygodniu, trwających 50 minut. Psychoterapia indywidualna może być:
- krótkoterminowa - umożliwia pomoc w konkretnej sytuacji takiej jak np. kryzys, konieczność podjęcia ważnej decyzji życiowej, rozwiązanie konkretnego problemu. Ilość spotkań waha się od 8 do 12;
- długoterminowa - jest pracą nastawioną na głębokie poznanie siebie, gruntowną zmianę w życiu. Trwa co najmniej dwa lata;
- psychoedukacja - spotkanie z psychologiem (od 2 do 5) mające na celu uzyskanie informacji i pogłębienie znajomości konkretnego problemu życiowego w celu ułatwienia jego rozwiązania.
Wszyscy funkcjonariusze, pracownicy i studenci Akademii Pożarniczej mogą być objęci pomocą psychologiczną świadczoną przez psychologa, z własnej woli po zgłoszeniu się na konsultację lub ze skierowania przełożonego w przypadku kiedy przełożony ma uzasadnione podejrzenia, że problemowe zachowania pracownika lub funkcjonariusza w pracy, mogą wynikać z trudności natury psychologicznej. Wzór skierowania do psychologa PSP zawarty jest w dokumencie „Zasady organizacji i funkcjonowania Systemu Pomocy Psychologicznej w PSP”, zatwierdzonym przez Komendanta Głównego PSP.
Korzystanie z konsultacji psychologicznej jest zawsze dobrowolne, a treść konsultacji objęta jest tajemnicą. Na skierowaniu w miejscu na wnioski i zalecenia z konsultacji, psycholog umieszcza informacje o terminie konsultacji, obecności/nieobecności pracownika i ewentualne krótkie zalecenie dla przełożonego wynikające z rozeznania sprawy, np. zalecenie aby umożliwić podwładnemu na wzięcie urlopu na poratowanie zdrowia lub jego udział w turnusie antystresowym. Ta lakoniczna treść informacji zwrotnej dla przełożonego jest każdorazowo ustalana z osobą konsultowaną i jej wiadoma, aby zapewnić ochronę danych wrażliwych i poszanowanie jej praw.
Skierowanie podwładnego na konsultację jest przejawem troski i wsparcia ze strony przełożonego, który ma nadzieję na zmianę tych zachowań podwładnego, które powodują utrudnienia w zachowaniu ciągłości pracy lub służby. Fakt bycia skierowanym na konsultację psychologiczną nie może być w żadnej sytuacji wykorzystywany jako argument do zwalniania, degradowania albo złego traktowania pracownika. O skierowaniu pracownika do psychologa wie jedynie przełożony i skierowany podwładny oraz psycholog udzielający konsultacji. Nie jest to wiadome innym pracownikom, chyba że osoba korzystająca z pomocy będzie chciała o tym komuś powiedzieć.
Psychologiczne odreagowanie
Człowiek w życiu prywatnym jak i zawodowym doświadcza różnych sytuacji, z którymi trudno mu jest sobie poradzić. Szczególną grupę sytuacji stanowią tzw. zdarzenia traumatyczne, w których istnieje poważne zagrożenie życia lub zdrowia jednostki.
Strażacy, z racji wykonywania zawodu, narażeni są na ryzyko doświadczania zdarzeń traumatycznych. Konfrontują się oni na co dzień ze śmiercią, fizycznym i psychicznym cierpieniem. Psychologiczne odreagowanie jest procedurą interwencji psychologicznej stosowaną wobec uczestników lub świadków zdarzeń traumatycznych (wypadek masowy, katastrofa, zdarzenie, w którym ofiarami są dzieci) przeprowadzone zazwyczaj od 24 do 72 godzin po zdarzeniu. Ma ona formę spotkania, w którym biorą udział wszyscy uczestnicy traumatycznego wydarzenia. Celem jest stworzenie ludziom okazji do mówienia i dzielenia się swoimi przeżyciami i uczuciami, tak aby zredukować efekty następcze i zminimalizować możliwość rozwinięcia się objawów zespołu stresu pourazowego.
Badania psychologiczne kierowców
Zasady prowadzenia badań psychologicznych kierowców określone są przez: ustawę z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami i rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy. Przy orzekaniu o predyspozycjach psychicznych do kierowania pojazdem uwzględniane są wyniki zbadanych zmiennych psychologicznych, w szczególności wyniki badań funkcji poznawczych i psychomotorycznych, cech osobowości i temperamentu. Badanie obejmuje wywiad i obserwację psychologiczną, analizę testów określających cechy osobowości i temperamentu oraz poziom funkcji poznawczych, jak również analizę wyników badań aparaturowych, sprawdzających funkcjonowanie wielu procesów myślowych oraz sprawność psychomotoryczną (m.in. czas reakcji, koordynację wzrokową-ruchową widzenie głębi, widzenie w mroku, wrażliwość na olśnienie, umiejętność oceny prędkości, decyzyjność).
W wyniku tak przeprowadzonego badania psychologicznego wydawane jest orzeczenie o posiadaniu bądź nie posiadaniu przez badanego predyspozycji psychicznych do kierowania pojazdem.
Badania psychologiczne kandydatów do pełnienia służby w Państwowej Straży Pożarnej
Pracownia Psychologiczna Akademii Pożarniczej prowadzi badania psychologiczne kandydatów do służby w PSP z województwa mazowieckiego oraz badania psychologiczne kandydatów do nauki i służby w APoż. Badania prowadzi na rzecz Mazowieckiej Rejonowej Komisji Lekarskiej. Celem badania psychologicznego kandydata jest ustalenie, czy istnieją psychologiczne przeciwwskazania do wykonywania zawodu strażaka. Badanie obejmuje badanie kwestionariuszowe, obserwację psychologiczną i wywiad psychologiczny. Trwa około 4 godziny. Osoba badana musi mieć ze sobą dokument tożsamości, skierowanie i butelkę wody. Niewyspanie, bycie pod wpływem alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu, a także przeżywanie silnego stresu związanego z sytuacją mającą miejsce niedługo przed badaniem a z nim niezwiązaną, są przeciwwskazaniem do przystąpienia do badania.